Χιλιάδες χρόνια ο Αχελώος μαζεύει τα νερά τα Πίνδου και έπειτα από 220 χλμ. γλυκαίνει την αλμύρα της θάλασσας. Ο Εύηνος από την άλλη πλευρά γεμίζει από την ορεινή ζώνη που ορίζουν τα Βαρδούσια και το Παναιτωλικό, συμβάλλοντας με τον δικό του τρόπο στη δημιουργία αβαθών υδάτων.
Χαρακτηριστικά στη λίμνη βρίσκουν καταφύγιο περίπου 200 είδη πουλιών και 25 είδη ψαριών. Η παραλίμνια βλάστηση στην Τριχωνίδα αποτελείται από αιωνόβια πλατάνια, ιτιές, φράξους, λεύκες, καβάκια, λυγαριές, κυπαρίσσια, δάφνες, πικροδάφνες, ευκαλύπτους, καλαμιές, βούρλα, ψαθιά, βαλτώδεις εκτάσεις και εσπεριδοειδή ενώ το άρωμα των λουλουδιών την άνοιξη σε ζαλίζει.
Οι πιλάδες, όπως ονομάζονται τα ξύλινα σπιτάκια που στηρίζονται σε πασσάλους πάνω από την επιφάνεια του νερού, και τα ιβάρια, οι πασσαλόπηκτοι φραγμοί από δικτυωτό πλέγμα για τον έλεγχο των μετακινήσεων των ψαριών και την αλιεία, είναι τα πιο χαρακτηριστικά αξιοθέατα της περιοχής.
Το Εθνικό Πάρκο λιμνοθαλασσών Μεσολογγίου – Αιτωλικού αποτελεί έναν υγροβιότοπο που ανήκει στους 11 διεθνούς σημασίας βιοτόπους που προστατεύονται με την συνθήκη Ramsar.
