Tα Mητάτα είναι από τα γραφικότερα χωριά των Κυθήρων με νερά και γραφικές ρεματιές γύρω γύρω, μύλους, περιβόλια και πλούσια βλάστηση. Θεωρείται το παλαιότερο γνωστό χωριό του νησιού. Η ονομασία Μητάτα προήλθε μάλλον από την Κρήτη, όπου μητάτα ονομάζονται οι ποιμενικές εγκαταστάσεις, τα καταλύματα των βοσκών. Φαίνεται ότι το χωριό ανέκαθεν είχε ανεπτυγμένη κτηνοτροφία, όπως μαρτυρούν και οι σπηλιές που υπάρχουν γύρω, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν για το σταυλισμό των ζώων.
Τα Μητάτα είναι χτισμένα σε ύψωμα, τριγυρισμένα από το λαγκάδι του Απόγυρου, το λαγκάδι της Τσιγκούρας, που συνεχίζει στου Μουντάρου, το λαγκάδι του Βοκολίου, το λαγκάδι της Γωνίας και το λαγκάδι της Σκοτεινής, που ενώνεται με το φαράγγι του Τσάκωνα. Όλα αυτά τα λαγκάδια ενώνονται στου Γαλάτη, στους πρόποδες του Παληόκαστρου και καταλήγουν στην εύφορη κοιλάδα της Παληόπολης, η οποία αρδεύεται πλούσια από τις πηγές των Μητάτων και των Βιαραδίκων. Αυτές οι βαθειές ρεματιές με τα μονοπάτια, τους νερόμυλους, τα περιβόλια, τις δεντροφυτεμένες πλαγιές και την οργιαστική βλάστηση με άφθονες μυρτιές, που είναι το έμβλημα των Μητάτων, με πορτοκαλιές, λεμονιές, και πλατάνια, πραγματικοί νεραϊδότοποι, είναι πηγή ζωής για το χωριό, τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και τουριστικού ενδιαφέροντος.
Άλλοτε, που το χωριό ήταν πολυάνθρωπο, τα περιβόλια των Μητάτων είχαν πολύ πλούσια παραγωγή από νοστιμότατα φρούτα και κηπευτικά, με κορυφαία ανάμεσά τους μια ντόπια ποικιλία ροδάκινων με υπέροχο άρωμα, που ο λαός τα ονομάζει «μαστούς της Αφροδίτης» Ακόμα το χωριό φημίζεται για το αρωματικό κρασί, για το οποίο κάθε χρόνο τον Αύγουστο γίνεται γιορτή, καθώς και για το αγνό θυμαρίσιο μέλι και τα γαλακτοκομικά προϊόντα του.
Από τις παλαιότερες οικογένειες του χωριού είναι οι οικογένειες Πρωτοψάλτη, Καστρίσου, Χανιώτη, Πισσάνου, Κερομύτη, Πρινέα-Κονόμου, Φυρού, Σκλάβου. Από τα Μητάτα κατάγεται ο γνωστός ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, ηθοποιός και βοτανολόγος Γιάννης Πρινέας,(1883-1963) ο οποίος έγραψε την πασίγνωστη οπερέτα «Απάχηδες των Αθηνών» αλλά και τη θρυλική «Ριρίκα».
Τα Μητάτα βρίσκονται στο κέντρο του νησιού σε μικρή απόσταση από το αεροδρόμιο και μόλις 20 λεπτά από το λιμάνι του νησιού. Η τοποθεσία είναι ιδιαίτερης αρχαιολογικής και παλεοντολογικής σημασίας αφού έχουν ανακαλυφθεί δεκάδες ευρήματα από την Μινωική εποχή και υπάρχουν αποθέσεις οστρακοειδών πολλών εκατομμυρίων χρόνων.
Η πλατεία του χωριού, το λεγόμενο μπαλκόνι των Κυθήρων, προσφέρει πανοραμική θέα από το βουνό του Αγίου Γεωργίου έως την παραλία της Παλαιόπολης, το ιστορικό Παλιόκαστρο και το γειτονικό χωριό των Βιαραδίκων.
Παλαιότερα το χωριό ήταν ένα από τα κύρια παραγωγικά σημεία του νησιού και παρείχε μεγάλο μέρος φρούτων και λαχανικών στην τοπική αγορά. Μάλιστα είχε αναπτυχθεί και μια τοπική ποικιλία ροδάκινων, γνωστοί ως οι «Μαστοί της Αφροδίτης»
Στις μέρες μας, οι ντόπιοι φροντίζουν ώστε το χωριό να κρατήσει το παραδοσιακό του χρώμα και ζωντανεύουν τους θρύλους και τις παραδόσεις, , έχοντας ιδρύσει τον σύλλογο «Μυρτιά», ο οποίος έχει ενεργό ρόλο στην πολιτιστική ανάδειξη του χωριού.
Κάθε χρόνο ο σύλλογος διοργανώνει ένα από τα μεγαλύτερα πανηγύρια του νησιού, την γιορτή κρασιού!