Στο πασίγνωστο μεσαιωνικό χωριό Μεστά, ένα από τα ωραιότερα της Χίου και χαρακτηρισμένο ως διατηρητέο Μνημείο Πολιτιστικής Κληρονομιάς, δεσπόζει ο Ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ. Η εκκλησία των Ταξιαρχών είναι η μεγαλύτερη της Χίου και μια από τις μεγαλύτερες στην Ελλάδα και καταλαμβάνει μαζί με τον αυλόγυρο μια έκταση 985 τ.μ.
Ένα μνημειώδες έργο που χρειάστηκε 10 χρόνια για να κτιστεί, κόστισε 3.500 χρυσές λίρες Τουρκίας και οι κάτοικοι προσέφεραν χωρίς αμοιβή 42.000 ημερομίσθια. Οι εργάτες έλαβαν 3.500 οβολούς ως πληρωμή και οι μεταφορείς που έφεραν τα υλικά από την πρωτεύουσα έλαβαν 120 οβολούς.
Στο εσωτερικό, η εκκλησία χωρίζεται σε 3 διαδρόμους από τους οποίους ο κεντρικός είναι υπερυψωμένος. Κάθε ένας από τους τρεις διαδρόμους είναι αφιερωμένος σε διαφορετικά άτομα: ο κεντρικός διάδρομος είναι αφιερωμένος στους Ταξιάρχες, ενώ ο βόρειος διάδρομος στον Άγιο Χαράλαμπο και το νότιος στους Αγίους Αποστόλους.
Πολλές ευχαριστήριες προσφορές (τάματα) είναι αξιοπρόσεκτες και συμπληρώνουν την υπαγόρευση της εκκλησίας. Πιστοί από όλες τις γωνίες της γης επισκέπτονται την εκκλησία και προσφέρουν όλα αυτά. Tα ιερατικά άμφια, οι εικόνες και κάποια βιβλία μεγάλης ιστορικής σημασίας έχουν δοθεί από μερικούς κατοίκους της Αθήνας, Θεσσαλονίκης, των Η.Π.Α. και της Αυστραλίας.
Επίσης άλλες προσφορές έχουν γίνει από κάποιους έλληνες μετανάστες της Ρωσίας στις αρχές του αιώνα, είτε έχουν σταλεί από την Αίγυπτο από τα μέλη της κοινότητας των Μεστών.
Ονομάζεται συνήθως
"Ο Μεγάλος Ταξιάρχης" από τους χωριανούς έτσι ώστε να διακρίνεται από
την άλλη εκκλησία του Ταξιάρχη που είναι αρχαιότερη και μικρότερη σε μέγεθος.
Αυτή ονομάζεται "Ο παλιός ταξιάρχης".
Παλιός Ταξιάρχης Μεστών
Η εκκλησία του Ταξιάρχη Μεστών είναι μια από τις παλαιότερες χριστιανικές εκκλησίες της νότιας Χίου αν όχι και η παλαιότερη. Η ακριβή χρονολογία κατασκευής της δεν είναι γνωστή αλλά εκτιμάται περίπου στο 1412 μ.Χ. Βρίσκεται στην περιοχή «Κασούλα» εντός του σημερινού Μεσαιωνικού οικισμού των Μεστών. Στην αρχή ήταν μικρός, καμαροσκέπαστος, μονόκλιτος αλλά όταν χρειάστηκε να καλύψει τις λατρευτικές ανάγκες όλου του χωριού επεκτάθηκε σε δίκλιτο με ενιαία στέγη και σταυροθόλια στο βόρειο κλίτος. Η επέκταση έγινε το 1794.
Εσωτερικά το παλαιό τμήμα του ναού κοσμούσαν τοιχογραφίες αξιόλογες που δυστυχώς το 1822, στη μεγάλη "σφαγή της Χίου" από τους Τούρκους, υπέστησαν ανεπανόρθωτη καταστροφή. Επειδή και ολόκληρος ο ναός τότε υπέστη σοβαρές βλάβες ανακαινίσθηκε το 1833. Αξιοθαύμαστο είναι το τέμπλο του ναού. Πρόκειται για ένα σπάνιο και άριστο δείγμα της Χιώτικης Ξυλογλυπτικής με ημερομηνία κατασκευής 14 Απριλίου 1833.
